TCK 19 – Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması

TCK 19, yabancı kanunun göz önünde bulundurulması başlığı ile düzenlenmiş olup, yabancı ülkede işlenen suçun Türkiye'de yapılan yargılamasında verilecek cezanın sınırını belirlemektedir. İçerikte, TCK madde 19 metni ve Yargıtay kararlarına da yer verilmiştir.

TCK 19 – Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması

Yabancı kanunun göz önünde bulundurulması başlıklı TCK 19, Türkiye’nin egemenlik sahası dışında işlendiği halde Türk mahkemesinin yargılama yapması halinde verilecek cezanın sınırını belirlemektedir. TCK madde 19’a göre:

  • Suç, Türkiye’nin egemenlik alanı dışında işlenmiş olmalıdır,
  • Türkiye’de yargılama yapılmalıdır,
  • Türk mahkemesinin vereceği ceza, suçun işlendiği ülke kanununda belirlenmiş cezanın üst sınırından fazla olamaz.

Örneğin çevrenin kasten kirletilmesi suçunu Kolombiya’da işleyen, TCK 13 uyarınca Türk mahkemesinde yargılanabilecektir. Kolombiya ceza kanununlarına göre cezanın üst sınırı 1 yıl ise, Türk mahkemesinin kararında verilebilecek ceza miktarı 1 yılı geçemeyecektir. Zira TCK madde 181 suç için 2 yıl üst sınır koymaktadır ve bu düzenleme Kolombiya kanunundan fazladır.

TCK 19 ikinci fıkra ise yabancı kanunun göz önünde bulundurulması düzenlemesinde istisna getirerek suçun işlendiği yere bakmaksızın,

  • Türkiye’nin güvenliğine karşı veya zararına olarak veya,
  • Türk vatandaşına karşı ya da Türk kanunlarına göre kurulmuş özel hukuk tüzel kişisi zararına olarak,

işlenmesi halinde TCK 19/1 hükmünün uygulanmayacağını belirtmektedir. Buna göre örneğin Türkiye’nin güvenliğine karşı bir suç Kolombiya’da işlenmişse bile artık Türk ceza kanunlarında belirlenen ceza miktarı uygulanacaktır.

TCK 19

Yabancı kanunun göz önünde bulundurulması
Madde 19- (1) Türkiye’nin egemenlik alanı dışında işlenen suçlar dolayısıyla Türkiye’de yargılama yapılırken, Türk kanununa göre verilecek olan ceza, suçun işlendiği ülke kanununda öngörülen cezanın üst sınırından fazla olamaz.
(2) Ancak suçun;
a) Türkiye’nin güvenliğine karşı veya zararına olarak,
b) Türk vatandaşına karşı ya da Türk kanunlarına göre kurulmuş özel hukuk tüzel kişisi zararına olarak,
İşlenmesi durumunda, yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz.

TCK 19 Emsal Yargıtay Kararları

“…Diğer sanıkların savunmalarının aksine, “uyuşturucu madde ihraç etme” suçunun kanuni tanımında yer alan fiili hakkında verilen mahkumiyet hükmü onanan sanık ve diğer sanık ile eylem ve fikir birliği içinde gerçekleştirdiklerine dair kuşku sınırlarını aşan yeterli ve kesin delil bulunmadığı, ihraç edilen uyuşturucu maddeyi paketleyerek satışa hazır hale getiren sanık ile kendisine ait ikamette saklanmasına imkan sağlayan sanığın eylemlerinin yurtdışında uyuşturucu madde ticareti yapma suçunu oluşturacağı, hukuki durumlarının TCK’nın 13/2. ve 19. maddeleri dikkate alınarak takdir ve tayin edilmesi gerektiği gözetilmeden, “uyuşturucu madde ticareti yapma” suçu yerine “uyuşturucu madde ihraç etme” suçundan mahkûmiyet hükmü kurulması…” Yargıtay 9. Ceza Dairesi 2015/11688 E., 2016/5756 K., 7.6.2016

“…TCK.nın 19. maddesi uyarınca tatbiki gereken lehteki Kanunun saptanmasında öngörülen kural, Türk Kanununda bulunup yabancı ülke kanunundaki cezaya en yakın cezanın tespit edilip lehe olan esas alınarak uygulama yapılması gerektiği yolunda olup, Türk ve yabancı kanun karşılaştırılmasında kanunların kül halinde ele alınmasını zorunlu kıldığı, yabancı ülkede suç işleyip mahkum edilmediği anlaşılan ve Türkiye’de yargılanan failler hakkında münhasıran Türk Ceza Kanununun uygulanacağı ve suçun işlendiği yerdeki kanunun öngördüğü cezadan daha fazla ceza ile mahkum edilemeyeceği, lehe Kanunun nazara alınması esasının yabancı kanunun milli kanunun yerine geçerek uygulanması biçiminde yorumlanamayacağı, bu doğrultuda TCK.nın ağırlaştırıcı ve hafifletici sebeplerine göre tespit edilecek sonuç cezanın aynı nedenleri içeren yabancı Kanunun uygulanması halinde belirlenecek cezasından fazla olamayacağı ve lehteki yasada öngörülen cezadan TCK.nın da öngörülen cezaya en yakın olan cezanın benimsenmesi suretiyle ceza tayini gerektiği halde, sanık hakkında söz konusu kanunun denetime imkan verecek karşılaştırma yapılmadan hüküm kurulması…” Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2014/3609 E., 2015/2831 K., 4.5.2015

Yazar: Avukat Erdem Akçay