TMK 28 – Doğum ve Ölüm (Kişiliğin Başlangıcı ve Sonu)

Kişilik, hukuk koruma altında olan ve kişi olunmasına bağlı olarak sahip olunan değerlerin bütünüdür. TMK 28’e göre kişiliğin başlangıcı için çocuğun tüm varlığı ile anne rahminden ayrılması ve bu ayrılıktan sonra kısa bir süre dahi olsa tek başına yaşaması gereklidir. Kişiliğin sona ermesi ise ölümle olacaktır. Kişiliğin oluşmasında ana rahminden ayrılma anına bakılırken çocuk hak ehliyetini, ana rahmine düştüğü andan itibaren elde etmiş sayılacaktır. Dikkat edilmesi gereken husus ise, çocuğun hak ehliyetini elde edebilmesi için kişiliğin başlamış olmasının zaruri olduğudur. Örneğin çocuk doğumdan önce hayatını kaybederse, ana rahmine düşmüş olması dayanağıyla hak ehliyetine kavuşamayacaktır. Dolayısıyla ana rahmine düşme ancak kişiliğin başlaması halinde önem kazanmaktadır. Ana rahmine düşme ile doğum arasındaki süreçte çocuğa cenin denilir. Ceninin hakları özellikle miras hukukunda önem arz etmektedir.

Kişiliğin başlangıcı için sağ olarak tamamıyla doğum yeterlidir. Çocuğun insanlarda olmayan özelliklerinin bulunması ya da insanlarda bulunan özelliklere sahip olmaması gibi durumlar kişiliğin başlangıcında dikkate alınmayacaktır.

TMK 28

C. Kişiliğin başlangıcı ve sonu

I. Doğum ve ölüm

Madde 28 – Kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer.

Çocuk hak ehliyetini, sağ doğmak koşuluyla, ana rahmine düştüğü andan başlayarak elde eder.

TMK 28 Gerekçesi

Madde 28- Yürürlükteki Kanunun 27 nci maddesini karşılamaktadır.

Madde kenar başlıkları ile birlikte sadeleştirilmek suretiyle yürürlükteki maddeden aynen alınmıştır.

TMK 28 Emsal Yargıtay Kararları

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2013/19173 E., 2015/5243 K., 31.3.2015 T.

“Dava devam ederken taraflardan birinin ölmesi halinde, T.M.K.’nun 28/1. maddesi uyarınca ölen kişinin taraf ehliyeti son bulur. Bu halde, ölen tarafın mirasını reddetmeyen mirasçılarının, davayı zorunlu dava arkadaşı olarak hep birlikte takip etmeleri gerekir.”

Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2014/6628 E., 2014/12349 K., 4.6.2014 T.

“Ölüm iş ilişkisini sona erdiren nedenlerden biridir. İş sözleşmesi feshedilen ve bu fesih nedeni ile işe iade davası açan işçinin, yargılama sırasında ölmesi halinde, feshin geçerli olmadığının tespit edilmesi halinde ölüm tarihi itibari ile iş ilişkisinin sona ereceği uyuşmazlık dışıdır. Ancak bu sebeple işe iade ve işe başlatmama tazminatının konusuz kalacağı da açıktır. Burada sorun hak kazanılması başvuruya bağlı olan, hatta başvurma ve işe davet edildiği takdirde başlanılması zorunluluğu ile muaccel olacak boşta geçen süre ücret ve diğer hakların hüküm altına alınıp alınmayacağıdır. Ölen işçi feshin geçersizliği ve işe iade istemi ile dava açtığına göre bu istemi içinde feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işe başlamak için başvurma ve işe başlama iradesinin de olduğunun kabul edilmesi gerekir. Davacı işçi yargılama sırasında ölmek ve bu tarihte iş ilişkisi sona ermekle, bu iradesini artık ölüm nedeni ile kullanmamaktadır. İşçi ölmeseydi ne tür davranışına üstünlük tanınacak idiyse, öngörülen bu davranışa hukuki sonuç bağlanmalıdır. O halde feshin geçersizliğini isteyen davacı işçinin yargılama sırasında ölmesi halinde boşta geçen süre ücret ve diğer haklara hak kazandığının kabulü gerekir.”

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2008/12224 E., 2010/3776 K., 5.4.2010 T.

“Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, Ankara Asliye 6. Ticaret Mahkemesinin maddi ve manevi tazminata ilişkin kesinleşen ilamıyla davalının % 20 oranındaki kusurunun kesinleştiği ve kaza tarihi itibariyle anne karnında olan davacılardan kardeş … …’ın TMK’nun 28. maddesi uyarınca hak ehliyetinin mevcut bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davacıların her biri için ayrı ayrı 2.000 TL manevi tazminatların olay tarihinden itibaren ticari temerrüt faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.”