TMK 29 – İspat Yükü (Sağ Olmanın ve Ölümün İspatı)

Özellikle miras hukuku alanındaki konularda önem arz eden TMK 29, bir hakkın kullanılabilmesi amacıyla bir kimsenin sağ veya ölü olduğunu veya belirli bir zamanda ya da başka bir kimsenin ölümünde sağ bulunduğunu(miras hukukunda mirasçı olabilmek için mirasbırakanın vefat anında sağ olma koşulu nedeniyle) iddia eden kişi, iddiasını ispat etmek zorundadır. Aşağıdaki kararda da yer aldığı üzere mahkeme de gerekli araştırmayı yapmalı ve davacıdan delillerini sormalıdır.

TMK madde 29/2 oldukça önemli bir hususu düzenlemektedir. Fıkraya göre birden fazla kişiden hangisinin önce ya da sonra öldüğü tespit edilemiyorsa, hepsinin aynı anda ölmüş sayılır. Örneğin bir araba kazasında ölen eşlerden hangisinin önce olduğu belirlenemiyorsa, eşler aynı anda ölmüş sayılacaklar ve birbirlerine miraçsı olamayacaklardır.

TMK 29

II. Sağ olmanın ve ölümün ispatı

1. İspat yükü

Madde 29 – Bir hakkın kullanılması için bir kimsenin sağ veya ölü olduğunu veya belirli bir zamanda ya da başka bir kimsenin ölümünde sağ bulunduğunu ileri süren kimse, iddiasını ispat etmek zorundadır.

Birden fazla kişiden hangisinin önce veya sonra öldüğü ispat edilemezse, hepsi aynı anda ölmüş sayılır.

TMK 29 Gerekçesi

Madde 29- Yürürlükteki Kanunun 28 inci maddesini karşılamaktadır.

Maddenin “Sağlığın ve ölümün ispatı” şeklindeki konu başlığı daha anlaşılır bir ifade olarak “Sağ olmanın ve ölümün ispatı” şeklinde, “Beyyine külfeti” şeklindeki kenar başlığı, “İspat yükü” şeklinde değiştirilmiştir.

TMK 29 Emsal Yargıtay Kararları

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2019/640 E., 2019/7424 K., 7.11.2019 T.

“Mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin davalarda davacı, mirasçılık belgesi verilmesini isteyebilmek için murisin öldüğünü ve ölüm tarihini, muris ile kendisi arasındaki irs bağını kanıtlamak zorundadır. Bu tür davaların reddine karar verilebilmesi için murisin hiçbir şekilde yaşamadığının, böyle bir kişinin mevcut olmadığının belirlenmesi veya davacının murisin mirasçısı olmadığının tespiti gerekir.”

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2017/6245 E., 2017/16935 K., 14.12.2017 T.

“Dava; davacının kardeşi ve kayden sağ olan …ın ölü olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Bir hakkın kullanılması için bir kimsenin sağ veya ölü olduğunu veya belirli bir zamanda ya da başka bir kimsenin ölümünde sağ bulunduğunu ileri süren kimse, iddiasını ispat etmek zorundadır. ( TMK 29-1 ) Nüfus sicilinde bir kayıt yok ise veya bulunan kaydın doğru olmadığı anlaşılır ise gerçek durum her türlü kanıt ile ispat edilebilir. ( TMK 30 madde ) ”Her ilgili bir kişinin ölü veya sağ olduğunun mahkemece tespitini dava edebilir.””

Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2012/8598 E., 2013/737 K., 5.2.2013 T.

“…mahkemece az yukarıda açıklanan doğrultuda araştırma ve soruşturma yapılarak ilgili Nüfus Müdürlüklerinden gerekli bilgi ve belgeler getirtilmeli, davacıdan delilleri sorulup saptanmalı, göstereceği deliller toplanmalı, daha sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm verilmelidir.”