Miras Ortaklığına Temsilci Atanması Davası

Miras Ortaklığına Temsilci Atanması Davası

Miras hukukuna ilişkin hükümleri düzenleyen Türk Medeni Kanunu, miras paylaşımından önce terekenin sahipliğinin ve yönetiminin ne surette düzenleneceğini belirlemiştir. Eğer tek mirasçı varsa zaten sorun bulunmamaktadır. Sorun, birden çok mirasçının varlığı halinde ortaya çıkmaktadır. Yasa, birden çok mirasçı bulunması halinde mirasın mirasçılara geçtiği andan mirasın mirasçılar arasında paylaşıldığı ana kadar tüm mirasçılar arasında bir ortaklığın meydana geleceğini söyler. Buna göre kadın, erkek, yaşlı, genç, uzak, yakın, vb ayrımı yapılmaksızın tüm mirasçılar arasında miras üzerinde elbirliği mülkiyeti, bir başka deyişle iştirak halinde mülkiyet, mevcuttur. Bu elbirliği mülkiyetinin sadece aktiflerden oluştuğunu düşünmek hatalıdır. Bu ortaklık borçları da kapsar. Elbirliğiyle mülkiyet mirasçılara, terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarrufta bulunma yetkisi verir. Dolayısıyla terekeye ilişkin kararlara tüm mirasçılar katılmalılardır. Onlarca mirasçının yer aldığı bir elbirliği ortaklığında her defasında ortak karar almak mümkün olabilir mi? Sınırlı da olsa bazen mümkündür. Toplumsal yapı, değerler, vb bazen ortaklığın yönetiminde en yaşlının ya da erkeğin söz hakkının bulunduğunu söyleyebilir. Bu da mirasın yönetiminde tek kişinin iradesinin yeterli olması sonucunu sağlar. Ama bu durumun yasada hiçbir karşılığı bulunmamaktadır. Yasaya uygun olarak söz hakkını kullanan bir mirasçının varlığı halinde anlaşmazlıkların ortaya çıkması çok muhtemeldir. İşte bu durumda kanun, miras ortaklığına temsilci atanması düzenlemesini getirmiştir.

Miras ortaklığına temsilci atanması, mirasçıların ortaklığın idaresinde anlaşamamalı halinde ortaya çıkacak çözüm yoludur. Türk Medeni Kanunu madde 640/3, miras ortaklığına temsilci ataması davasının dayanağını oluşturmaktadır. Fıkraya göre:

Mirasçılardan birinin istemi üzerine sulh mahkemesi, miras ortaklığına paylaşmaya kadar bir temsilci atayabilir.

Yasa metninden açıkça görüleceği üzere mirasçılardan herhangi birinin başvurması, miras ortaklığına temsilci atanması için yeterlidir.

Özel kayyım niteliğine sahip olan temsilcinin sıfatına karşı yapılan itirazlara ve temsilcinin ileri sürdüğü kaçınma sebeplerini inceleme görevinin vesayet makamında, burada kabul görmemesi halinde denetim makamında olduğunu kısaca belirtmekte fayda bulunmaktadır.

Miras Ortaklığına Temsilci Ataması Davası Sulh Hukuk Mahkemesinde Görülecektir:

Miras ortaklığına temsilci atanması ile ilgili görev hususunda özel düzenleme getiren kanun, davanın sulh hukuk mahkemesinde görüleceğini belirlemiştir. Dolayısıyla davanın sulh hukuk mahkemesinde açılmamış olması halinde görevsizlik kararı ile karşılaşılacaktır.

Yetkili Mahkeme Mirasbırakanın Son Yerleşim Yeri Mahkemesidir:

Terekeye temsilci atanması davası, mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemesinde açılmalıdır. Aksi halde karşılaşılacak sonuç davanın yetkisizlik nedeniyle reddi olacaktır.

Miras Ortaklığına Temsilci Ataması Davası Şartları

Miras ortaklığına temsilci atanması davasını açan kişinin, miras ortaklığına dahil olması yani mirasçı olması şarttır. Buna göre davayı açan davacının, mirasçı olduğunu ispat etmesi gereklidir. Bunu ispatı mirasçılık belgesi ile yapılabilir. Mirasçının, yasal ya da atanmış mirasçı olması değer taşımaz. Mirasçı davayı kendisi açabilir ya da bir avukat aracılığıyla davasının açılmasını sağlayabilir. Dava sırasında mirasçı, mirasçılık hakkını kaybederse ne olacaktır? Yasa temsilci atanmasında mirasçılığı kesin olarak aramaktadır. Dolayısıyla sonradan da olsa mirasçılık vasfını kaybeden kişinin açtığı davada temsilci atanamaz. Bir vasiyeti yerine getirme görevlisi atanmışsa, terekenin resmen yönetilmesine karar verilmişse, resmi tasfiye halinde artık miras ortaklığına temsilci atanamayacaktır.

Mahkeme Temsilci Atamak Zorunda mıdır?

Yasa metni, “Mirasçılardan birinin istemi üzerine sulh mahkemesi, miras ortaklığına paylaşmaya kadar bir temsilci atayabilir.”, şeklindedir. Dolayısıyla sulh hukuk mahkemesi hakimi, miras ortaklığına temsilci atanması talepli davayı reddetme imkanına da sahiptir. Mahkeme, miras üzerinde oluşmuş ortaklığın işleyişinde sıkıntı görmezse, ortaklar yani mirasçılar arasında sorun olmadığını ve terekenin yönetiminde ve ilgili tasarruflarda anlaşabildiklerine kanaat getirirse, temsilci atanmasına gerek olmadığı yönünde hüküm kurabilir. Ama bu türde bir kararın verilmesinin nadir olacağı da açıktır. Zira bir mirasçının temsilci atanması için başvurması dahi ortaklıkta sorun olduğunu ortaya koymaktadır. Yargıtay bazı kararlarında bu hususa vurgu yapmaktadır.

Yargıtay, davanın diğer tüm mirasçılara yönetilmesi gerektiğini belirtmektedir. Bizce de bu görüş yerindedir. Zira miras ortaklığına temsilci atanması davasında temsilci atanması kadar temsilcinin kim olacağı da büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla diğer mirasçıların da davaya dahil edilmeleri ortaklığın menfaatine olacaktır.

Miras Ortaklığına Kimler Temsilci Olarak Atanabilirler?

Türk Medeni Kanunu bu konuda yetkiyi sulh hukuk mahkemesi hakimine vermiştir. Buna göre temsilciyi hakim belirler. Ancak bu belirlemeden önce tüm mirasçıların görüşlerini alması değerlidir. Yine tüm mirasçılar temsilci olabilecek kişilerle ilgili öneride de bulunabilirler. Ama karar hakime ait olacaktır. Temsilcinin, miras ortaklığını yönetebilecek bir kişi olması, bu niteliklere ve bilgiye sahip olması gerektiği ise açıktır. Tereke temsilcisi olarak bir tüzel kişi atanabilir mi? Özellikle, yönetimi için bilgi birikimi ve uzmanlık gerektiren terekelerde uzman bir tüzel kişinin temsilci olarak atanması yerinde olacaktır.

Dava Yoluna Gitmeden Miras Ortaklığına Temsilci Atanabilir mi?

Kısmen evet. Çünkü yasa, temsilciyi özel olarak düzenlemiştir ve usulü belirlemiştir. Eğer bu yol kullanılmadan taraflar arasında uyum sağlanabilecekse zaten temsilciye gerek yoktur. Ufak anlaşmazlıklar için ise mirasçılar bir kişiyi yetkilendirebilirler. Ama bu kişiye verilen yetki mirasçılardan herhangi birisi tarafından her an geri alınabilecektir. Bu durumda ortak yönetim ilkesi yerine getirelemeyecek ve sorunun başına dönülecektir. Dolayısıyla harcanan zaman ve emek heba olacaktır. Bu durumla karşılaşmamak için yasanın belirlediği temsilci yolunun kullanılması daha yerinde olacaktır.

Tapu iptal ve Tescili Davasında Terekeye Temsilci Atanması

Eğer bir mirasçı, mirasçı olmayan üçüncü şahıslara yönelik olarak tapu iptali ve tescil davası açmışsa mahkeme, ya tüm mirasçıların davaya olur vermelerinin sağlanması ya da terekeye temsilci atanması için dava açılması amacıyla davacıya süre verecektir. Eğer tapu iptali ve tescili davası tüm mirasçılar arasında görülen bir dava ise, miras ortaklığına temsilci atanması gerekmeyecektir.

Eğer açılan herhangi bir dava terekeye, miras ortaklığına ilişkinse üst paragraftaki husus yerine getirilerek ortaklığa temsilci atanmalıdır.

Miras Ortaklığı Temsilcisinin Sorumluluğu

Atanan miras ortaklığı temsilcisi öncelikle terekedeki malları, alacakları ve borçları içeren bir defter hazırlayacaktır(Yargılama sırasında tedbiren bu defterin mahkemece hazırlanması yerinde olacaktır). Temsilci, bu defterdekilerin yönetimini alacaktır. Eğer mirasçılar defterdeki tespitlerin geçerli olmadığını ileri süreceklerse itirazlarını yedi gün içerisinde sulh hukuk mahkemesine yazılı olarak yapabilirler. İtiraz süresi, defterin kendiliğine tebliğ edildiği tarihte başlar.

Temsilci terekenin yönetimine ilişkin hesabı belgelerle tutmalı ve her 3 ayda bir bu hesabını, mirasçılara ve hakime vermelidir. Eğer hesaba itiraz olursa yapılacak inceleme sonucunda temsilci hakkında, vasi hakkındaki hükümlere göre işlem yapılır.

Miras ortaklığı temsilcisi yaptığı harcamaları terkeden karşılar. Bunun mümkün olmaması halinde temsilci atanması için başvuran, harcamaları karşılayacaktır.

Görüldüğü üzere miras ortaklığı temsilcisi, tereke üzerinde yönetim yetkisini elinde bulunduracak kişidir. Terekenin zarar görmemesi, mirasçıların haklarının korunabilmesi için temsilcinin işinde uzman ve mirası iyi yönetebilecek kişiler arasında seçilmesi hususuna önem verilmelidir.

Miras ortaklığı temsilcisinin yetkisi vefatına ya da mirasın paylaşılmasına kadar devam eder.

Kategori: Miras Hukuku
Yazar: Avukat Erdem Akçay

Yorumlar

  • Tuğba * diyor ki:

    2019 yılında küçüğe kayyumluk yapmış ve reddi miras davası olumlu sonuçlanmıştır. 2022 senesinde hiç bir alaka ve ilgisi olmayan hatta ismi geçen her hangi birini tanımayan birini mahkeme kendisi kayyim adayı yapabilirmi cevap verebilirseniz sevinirim iyi geceler

  • Ümit *** diyor ki:

    Slm biz annemden kalan bahçe arsamız var dayım ev yapmış ve başkasına satış yapıp dayımın ölü üzerine almış bir şuh mahkemesine elbiligi davası açtık bilirkisi yıkım ve enkaz kaldırma parası biçmiş mahkeme bizden şimdi temsilci ataması istedi açtık davayı davayı ben tek açtım ablam ve dayım sait yazdırdım şimdi ne olacak yikilmasini istiyoruz

  • yasemin **** diyor ki:

    bana yardımçı olun bana allah rıza için ne olur yaşım 46 Miras Ortaklığına Temsilci Atanması
    e devletten baktım bu çıktı

Konu Hakkında Yorum Yapabilirsiniz

Lütfen Dikkat: Form aracılığı ile "Miras Ortaklığına Temsilci Atanması Davası" hakkındaki değerlendirmelerinizi, eklemelerinizi, önerilerinizi ya da yorumlarınızı iletebilirsiniz. Sorularınız için iletişim sayfasını kullanınız.