Mirasçı Eş Mirasın Kaçta Kaçını Alır? Sağ Kalan Eşin Miras Hakkı Var mıdır?

Miras hukuku ile ilgili en temel hususlardan birisi, mirasbırakanın eşinin mirastan kaçta kaç oranında pay sahibi olacağıdır. Bu konuya değinmeden önce mirasbırakanın sağ kalan eşinin, yasal mirasçı olduğunu belirtmekte fayda vardır. İlgili konuyu inceleyerek yasal mirasçılar hakkında bilgi edinilebilinir.

Yasal Mirasçılardan Olan Sağ Kalan Eşin Miras Payı:

Sağ kalan eşin miras payı Türk Medeni Kanunu’nun 499’uncu maddesinde düzenlemiştir. Bu maddeye göre sağ kalan eşin mirasbırakanın mirasından hangi oranlarda pay alacağı ayrı ayrı değerlendirilmiş, eşin birlikte mirasçı olduğu zümreye göre pay alacağı belirlenmiştir. Buna göre:

1- Sağ Kalan Eş Mirasbırakanın Çocuklarıyla Beraber Mirasçı Olursa:

Burada açıklanan durumda sağ kalan eş, mirasbırakan eşinin çocuklarıyla beraber mirasçı olmaktadır. Mirasbırakanın çocukları, sağ kalan eşin de çocukları olabileceği gibi, çocukların anne ya da babaları farklı kişi(ler) olabilir. Örneğin, mirasbırakan K vefat etmiş ve geride eşi E ve K ve E’nin müşterek çocuğu A ile K ile önceki evliliğinden olan çocuğu S kalmış olsunlar. Bu durumda mirasçılar, E, A ve S’dir. Sağ kalan eş E, mirsbırakanın çocukları ile beraber mirasçı olduğu için mirasbırakana dörtte biri oranında mirasçı olur.

2- Sağ Kalan Eş Mirasbırakanın Ana ve Baba Zümresi ile Birlikte Mirasçı Olursa:

Yasa gereği geride çocuğu ya da çocuğunun alt soyu kalmayan mirasbırakanın ana ve babası mirasçı olurlar. Ana ve baba da yoksa, halefiyet ilkesi gereği onların alt soyları mirasçı olurlar.

Eğer mirasbırakanın alt soyu yoksa ve ana baba zümresi mirasçı olmuşlarsa, sağ kalan eş bu kez mirasın yarısına sahip olur.

3- Mirasbırakanın Büyük Ana ve Büyük Babaları ve Onların Çocukları ile Sağ Kalan Eş Birlikte Mirasçı Olursa:

Bu durumda ise mirasçının alt soyu, ana babası, ana babasının altsoyu yoktur. Geriye sadece büyük ana ve büyük baba ya da onların çocukları ile eş kalmıştır. Bu durumda sağ kalan eş mirasın dörtte üçü üzerinde hak sahibi olacaktır.

4- Sağ Kalan Eşten Başka Mirasçı Yoksa:

Sağ kalan eş tek başına mirasçı ise doğal olarak mirasın tamamını alacaktır.

Önceki Eş Mirasçı Olabilir mi?

Mirasbırakanın mirasçısı olabilmek için ölüm anında eşin sağ olması ve aralarında evlilik ilişkisi bulunmalıdır. Birlikte yaşama ya da adı ne olursa olsun resmi nikahın olmadığı durumlarda geride kalan, ölene yasal mirasçı olamaz.

Ölen Eşin Anne Babasından (Kayınvalide – Kayınpeder) Sağ Kalan Eşe Miras Kalır mı?

Bu soruyu 2 örnek soruyla açıklamaya çalışalım(Örnek olması adına kadın denilmiştir. Erkek ile kadının mirasçılıkları aynıdır):

1- Kocası önceden vefat etmiş kadının kayınpederi vefat ederse kadın, kayınpederinin mirasçısı olur mu?

Böyle bir durumda kocanın varsa alt soyu yasal mirasçı olabilir ancak eş yasal mirasçı değildir.

2- Kocası kayınpederinden sonra vefat eden kadın, kayınpederinin mirasçısı olur mu?

Kayınpederin vefatı halinde alt soyu olan koca mirasçı olacaktır. Eş yasal mirasçı değildir. Ancak kocanın daha sonra vefatı halinde kadın, eşinin yasal mirasçısı olduğu için, kayınpederden kocaya kalan mirasta hak sahibi olacaktır. Dolayısıyla, doğrudan mirasçılık söz konusu olmasa da, dolaylı yoldan kadın, kayınpederinin bıraktığı terekeden faydalanmış olur. Ancak bunun adına yine de mirasçılık denilemez.