TCK 33 – Sağır ve Dilsizlik (Ceza Hukukunda)

Kusur yeteneğini etkileyen ve ceza sorumluluğunu kaldıran ya da azaltan sağır ve dilsizlik müessesesi, TCK 33'de düzenlenmiştir. 4 ayrı yaş dilimi belirlenen maddeye göre bazı yaşlardaki sağır ve dilsizler için hiç ceza verilmezken, bazıları için ceza miktarında indirim yapılmaktadır. 21 yaşını dolduranlar için ise akıl hastalığı ile ilgili ceza kanunu maddesine atıfta bulunulmaktadır.

TCK 33 – Sağır ve Dilsizlik (Ceza Hukukunda)

Ceza hukukunda sağır ve dilsizlik, ceza sorumluluğunu kaldıran ya da azaltan bir neden olarak görülmektedir. Kusurdan söz edebilmek için toplumsal değer yargılarının anlam ve içeriğini kavrayabilecek halde olup bu yargılara göre davranışları şekillendirebiliyor olmak gerekir. TCK 31‘de düzenlenen yaş küçüklüğüne benzer şekilde sağır ve dilsizlik için de TCK 33, yaşa bağlı kademeler belirlemiştir.

Türk Ceza Kanunu madde 33’e göre:

  • 15 yaşını doldurmamış sağır ve dilsizlerin ceza sorumluluğu hiç yoktur. Ancak haklarında çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir.
  • 15 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamış sağır ve dilsizler içi fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayıp algılamadığı veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişmediğine bakılacaktır. Olumsuz yargıya varıldığında sağır ve dilsizin ceza sorumluluğu bulunmazken, eğer bu yeterliliklere sahipse TCK 32’de yer bulan 12 yaşını doldurmuş ancak 15 yaşını doldurmamış çocuklara ilişkin ceza indirimleri uygulanacaktır.
  • Sağır ve dilsiz eğer on sekiz yaşını doldurmuş olup da yirmibir yaşını doldurmamış ise, TCK 32’de 15 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamış çocuğa uygulanacak ceza indirimleri kendisi için uygulanacaktır.

Görüleceği üzere sağır ve dilsizlik, kusuru etkileyen yaş küçüklüğündeki ilgili yılları üçer yıl ileriye atmaktadır.

Sağır ve dilsizlilerin algılama yeteneklerinin geç geliştiği dayanağıyla yapılan TCK 33 düzenlemesinin uygulanabilmesi için sağır v dilsizliğin ya doğuştan ya da küçük yaşta ortaya çıkmış olması gereklidir. Dolayısıyla 13 yaşında sağır ve dilsiz olan bir kişi için TCK 33 değil, TCK 32 değerlendirilecektir.

TCK madde 33, 21 yaşını dolduran sağır ve dilsizleri, diğer insanlarla bir tutmuş, onlar için ayrı bir düzenleme getirmemiştir. Ancak madde gerekçesine göre bu kişilerin işledikleri fiilde algılama veya irade yeteneğinin olup olmadığı yönünde araştırma yapılarak TCK 31’de yer alan akıl hastalığı hükümlerinin uygulunup uygulanamayacağı değerlendirilecektir.

TCK 33

Sağır ve dilsizlik
Madde 33- (1) Bu Kanunun, fiili işlediği sırada oniki yaşını doldurmamış olan çocuklara ilişkin hükümleri, onbeş yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında; oniki yaşını doldurmuş olup da onbeş yaşını doldurmamış olanlara ilişkin hükümleri, onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında; onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olanlara ilişkin hükümleri, onsekiz yaşını doldurmuş olup da yirmibir yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında da uygulanır.

TCK 33 Emsal Yargıtay Kararları

“Dosyada yer alan nüfus kaydına göre, 28.12.1976 doğumlu olup, suç tarihinde 20 yaşı içerisinde bulunup sağır ve dilsiz olan sanık hakkında anılan Kanunun 33. maddesi uyarınca 15-18 yaş grubundaki çocuklara dair hükümlerin uygulanması gerektiği, TCK.nın 66/2. maddesine göre 15-18 yaş aralığındaki sanıklar için atılı suçla ilgili kanun maddesinde öngörülen zamanaşımı süresinin üçte ikisinin hesaplanması gerektiği…” Yargıtay 14. Ceza Dairesi 2014/10545 E. 2015/1015 K. 12.2.2015

“Sağır ve dilsiz olduğu anlaşılan sanığa CMK’nın 150/2. maddesi gereğince müdafi atanmasının zorunlu olduğu gözetilmeden yargılamaya devamla hüküm kurulması…” Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2017/5248 E. 2018/722 K. 16.1.2018

“Kanun yolu başvurusunda bulunulması veya bu başvurudan vazgeçilmesi kural olarak asilin iradesine tâbidir. Ancak maddenin 3. fıkrasında buna bir istisna getirilmiş ve onsekiz yaşını doldurmamış ya da sağır veya dilsiz veya kendisini savunamayacak derecede malûl olan şüpheli veya sanığın, kanun yoluna başvurulması ya da başvurunun geri alınması konusundaki iradesi ile müdafiinin iradesinin çelişmesi halinde asilin değil, müdafiin iradesine üstünlük tanınmıştır.” Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2017/20-292 E. 2018/256 K. 29.5.2018

“Suç tarihi itibariyle 18-21 yaş grubu içinde bulunan sağır ve dilsiz olan sanık … hakkında …. TCK’nın 32. maddesi uyarınca suç işlediği tarihte akıl hastalığı ve zayıflığı nedeni ile eylemin hukuksal anlam ve sonuçlarını algılama ve davranışlarını yönlendirme yeteneğini tamamen kaldıran veya önemli ölçüde azaltacak şekilde akıl hastalığı ve ceza ehliyeti bulunup bulunmadığı konusunda rapor alınarak sonucuna göre sanık …’ün hukuki durumunun belirlenmesinde zorunluluk bulunması…” Yargıtay 2. Ceza Dairesi 2019/452 E. 2019/1996 K. 6.2.2019

Yazar: Avukat Erdem Akçay