TMK 12 – Ergin Kılınma

Fiil ehliyetinin koşullarından biri olan erginliğin elde edilmesinin bir yolu da mahkemece ergin kılınmaktadır. TMK 12,  onbeş yaşını doldurmuş küçüğün mahkemece ergin kılınmayı isteyebileceği, yargılamada küçüğün isteğinin bulunup bulunmaığı ve velisinin rızasının mevcudiyetinin araştıılacağı ortaya konmuştur. Başvuruyu küçük bizzat yapabilir ya da velisi aracılığı ile talepte bulunabilir. Çekişmesiz yargının konusu olan ergin kılınma, sulh hukuk mahkemesinin görev alanındadır.

TMK 12

c. Ergin kılınma

Madde 12 – Onbeş yaşını dolduran küçük, kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınabilir.

TMK 12 Gerekçesi

Madde 12- Yürürlükteki Kanunun 12 nci maddesini karşılamaktadır.

Maddenin kenar başlığında “Kazaî rüşt” yerine 1984 tarihli Öntasarıya uygun olarak “Ergin kılınma” deyimi kullanılmıştır. Maddede küçüğü ergin kılmada görevli mahkemenin asliye mahkemesi olduğuna ilişkin belirlemenin hukukumuz bakımından gereksiz olduğu kabul edilerek “mahkemei asliyece” yerine “mahkemece” deyimi kullanılmıştır. İsviçre’den farklı olarak ülke genelinde geçerli Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunumuz bulunduğundan, hangi mahkemelerin bu tur işlerde görevli olduğu konusunun usul kanunlarının işi olduğu düşünülerek bu değişikliğe gidilmiştir.

Maddede yürürlükteki metin esas alınmakla birlikte, ana ve babanın muvafakati yerine rıza gösterecek kimsenin veli olması koşulu getirilerek, velayeti kaldırılmış bulunanların rızasının aranmayacağı açıklığa kavuşturulmuştur. 463 üncü maddede küçüğün ergin kılınması için vesayet makamının izni ve denetim makamının onayının alınması öngörüldüğünden, yürürlükteki maddede yer alan ayrıca vasinin dinlenilmesi hususuna yer verilmemiştir.

TMK 12 Emsal Yargıtay Kararları

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2014/19326 E., 2015/7143 K., 30.4.2015 T.

“6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 382/2-a-1 maddesine göre, ergin kılınma çekişmesiz yargı işlerinden olup aynı Kanunun 383. maddesinde de çekişmesiz yargı işlerinde sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu düzenlenmiştir.”

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2012/13948 E., 2013/2247 K., 21.2.2013 T.

Dosya içinde mevcut Adli Tıp Kurumu Şube Müdürlüğünün 19.09.2012 gün 2012/23084 sayılı raporunda, U’nun fizik ve ruhsal yapısı itibari ile 1996 doğumlu, nüfus kaydına uygun gelişimli, halen 15 yaşını bitirmiş 16 yaşı içerisinde bulunan, bedensel, ruhsal bir hastalık bulgu veya belirtisi görülmediği, zeka geriliği belirtisine rastlanmadığı, psikolojik gelişiminin yaşı ile uyumlu olduğunun bildirildiği, velisi anne ve babanın duruşmada alınan imzalı beyanları ile kazai rüşt kararı verilmesine izin verdiklerini bildirmeleri karşısında küçük U’nun da bu konudaki isteği zapta geçirilmek suretiyle, isteğinin olumlu olması durumunda davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile reddi doğru görülmemiştir.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2004/14068 E., 2004/15983 K., 29.12.2004 T.

“4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 12. maddesi hükmüne göre onbeş yaşını dolduran küçük, kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınabilir.

Aynı Kanunun 463. maddesinde vesayet makamının izninden sonra denetim makamının da izninin gerekli olduğu haller düzenlenmiş olup, vesayet altındaki kişinin ergin kılınması hali de bunlar arasında sayılmıştır.

Mahkemece, vesayet ve denetim makamlarından izin alınmaksızın küçüğün ergin kılınmasına karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.”