TCK madde 45 – Cezalar

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 45 cezaları düzenlemektedir. Bilindiği üzere TCK’daki yaptırımlar, ceza ve güvenlik tedbirleridir. Ceza, suç işleyene uygulanan ve suçun karşılığı olan yaptırımdır. Ceza teorilerine göre birçok amaca hizmet ettiği varsayılsa da cezanın temel amacı üzüntü ve sıkıntı vermektir. Modern toplumlarda bu, mahrum bırakılarak yapılmaya çalışılmaktadır. TCK 2‘ye göre nasıl ki suçlar kanunda yazılı olmalıdır, bu suçlara bağlanan cezalar da kanunilik ilkesine uygun olarak açık ve belirgin bir şekilde kanunda yer almalılardır. Aksi halde cezalandırmada keyfiyetin önüne geçmek mümkün olamayacaktır.

Yürürlükten kaldırılmış olan 765 sayılı kanunda cezalar idam, ağır hapis, hapis, hafif hapis, para cezası gibi çeşitli ve kendi içlerinde derecelendirmeler içeren yaptırımlardan oluşmaktaydı. Kabahatlerin ceza kanunundan ayrı bir kanunda düzenlenmesi ve ceza türlerindeki sadeleşme sayesinde yeni TCK cezalar hususunda oldukça basit bir yapıya bürünmüştür. Mevcut halde Türk Ceza Kanununda ceza türleri:

• Hapis
• Adli para cezası

şeklindedir.

Türk Ceza Kanunu suçlara uygulanacak yaptırımı bazen sadece hapis cezası, bazen hapis cezası veya adli para cezası ve bazen de ya hapis cezası ya adli para cezası olarak belirlemektedir. Hapis ve adli para cezalarının – güvenlik tedbirleri de – infazına ilişkin usul ve esaslar 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da yer almaktadır.

TCK madde 45 sadece cezaların nelerden ibaret olduğunu belirlemiştir. Bu cezaların uygulama özellikleri sonraki maddelerde yer almaktadır. Dolayısıyla hapis ve adli para cezası ile ilgili bilgilere, sonraki yazılarımızda yer vereceğiz.

Disiplin Hapsi

Disiplin hapsi, 5271 sayılı Ceza Muhakamesi Kanunu’nun 2’nci maddesinde tanımlanmaktadır. Buna göre disiplin hapsi, “Kısmî bir düzeni korumak amacıyla yaptırım altına alınmış olan fiil dolayısıyla verilen, seçenek yaptırımlara çevrilemeyen, önödeme uygulanamayan, tekerrüre esas olmayan, şartla salıverilme hükümleri uygulanamayan, ertelenemeyen ve adlî sicil kayıtlarına geçirilmeyen hapsi” ifade eder. Buna göre disiplin hapsini TCK’daki cezalar arasında düşünmemek gerekir. Zira TCK 45’te düzenlenen hapis cezası ile disiplin hapsi birbirinden farklı kurumlardır.

Kabahatler Kanunundaki Yaptırımlar

5326 sayılı Kabahatler Kanunu madde 16’da düzenlenen ve kabahatlere uygulanan yaptırımlar idari yaptırım olarak adlandırılmaktadır. Bu idari yaptırımlar, idari para cezası ve idari tedbir olarak kendilerini gösterir. Görüleceği üzere kabahatlere uygulanan yaptırımlara “idari yaptırımlar” denmektedir. Kabahatlerin yaptırımına idari kurul, makam veya kamu görevlileri, Cumhuriyet savcısı ve mahkeme karar verirken cezalara mahkeme karar vermektedir.

Diğer Kanunlardaki Yaptırımlar

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ve diğer bazı kanunlarda disiplin hapsi, disiplin para cezası ve tazyik hapsi gibi yaptırımlar yer almaktadır. Bu kanunlarda yer alan disiplin hapsi ve tazyik hapsi, hapis cezası değildir. Bunlar, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 2’nci maddesinde tanımlanan “disiplin hapsi”düzenlemesi kapsamındadır. Bu yaptırımlara uğrayan kişi kendisinden bekleneni yerine getirdiğinde, yaptırımdan sonlandırılır.

Asli Ceza ve Fer’i Ceza

Asli ceza hükmedilen yaptırımken fer’i ceza, hükmedilen asli cezanın yanında zaruri olarak verilen cezadır. Önceki ceza kanununda yer alan asli ceza ve fer’i ceza ayrımı yeni TCK ile kaldırılmıştır. Fer’i cezalar yeni kanunda güvenlik tedbirleri olarak varlıklarını devam etmektedirler ama önceki yasanın uygulamasındaki gibi cezaya bağlılıkları bulunmamaktadır.

İdam Cezası

65 sayılı Türk Ceza Kanununun 11/1 maddesinde yer alan idam cezası, 5218 sayılı Ölüm Cezasının Kaldırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 1/1 maddesi ile 21/07/2004 tarihinde kaldırılmıştır. 5237 sayılı TCK’da da idam bir ceza türü olarak yer almamıştır. Dolayısıyla ülkemizde idam cezasının uygulanması mümkün değildir. Halk arasında vatana ihanet olarak adlandırılan bir suç da yürürlükte hukukumuzda bulunmamaktadır. Yani, millete ve devlete karşı işlenebilen suçlar TCK’da yer alsa da, vatana ihanet diye bir suçtur.

TCK 45

Cezalar
Madde 45- (1) Suç karşılığında uygulanan yaptırım olarak cezalar, hapis ve adlî para cezalarıdır.

TCK madde 45 Emsal Yargıtay Kararı

“Disiplin ve tazyik hapsinin bir “hapis” cezası olmadığı...” Yargıtay 11. Ceza Dairesi 2014/17801 E. 2014/17713 K. 30.10.2014