TCK madde 48 – Müebbet Hapis Cezası

TCK madde 48 müebbet hapis cezasını düzenlemektedir. Buna göre müebbet hapis cezası, hapis cezasının hükümlünün hayatı boyunca devam etmesidir. Ancak infaz kanunu bu sürenin kısaltılmasına koşullu salıverilme hükümleri ile olanak sağlamaktadır. Yazıda bu sürelerle ilgili bilgiler yer almaktadır.

TCK madde 48 – Müebbet Hapis Cezası

Müebbet hapis cezası, hapis cezasının hükümlünün hayatının sonuna kadar devam etmesidir. Yani herhangi bir suçtan müebbet hapis cezası alan suçlu, TCK madde 48‘e göre hayatının sonuna kadar hapis cezasını çekmeye devam edecektir. Ancak yazı içeriğinde görülebileceği üzere koşullu salıverilme halinde bu kural uygulanmayacak ve hayatı sona ermeden hükümlü cezaevinden çıkabilecektir.

Türk Ceza Kanunu 48‘de düzenlenen müebbet hapis cezası, TCK 47’deki ağırlaştırılmış hapis cezasının hafif hali olarak düzenlemiştir. Ya da tam tersini söylemek de mümkündür tabii. Buna göre ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının verileceği suçlarda TCK 21 olası kast veya fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde müebbet hapis cezası verilecektir.

Müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda dava zamanaşımı 25 yıl, ceza zamanaşımı ise 30 yıldır. TCK’ya göre müebbet hapis cezasının ortaya çıkmasına sebep bazı suçlar şunlar:

  • Kasten öldürme,
  • Düşmanla işbirliği yapmak,
  • Yabancı devlet aleyhine asker toplama suçunda savaş meydana gelmişse,
  • Askeri komutanlıkların gasbı

Müebbet Hapis Cezasında Koşullu Salıverilme

Müebbet hapis cezası (TCK 48) alanların koşullu salıverilmeden faydalanabilmeleri için CGTİK madde 107/1 uyarınca infaz sürelerini iyi halli geçirmeleri şarttır. Aynı maddenin devamına göre 24 yılın infaz kurumunda geçirilmesi gereklidir. Eğer ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkumiyet beraber varsa bu süre 36 yıla, birden fazla müebbet cezası varsa 30 yıla, bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkumiyet halinde en fazla otuz yıla çıkmaktadır. Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkumiyet halinde ise maddenin dördüncü bendi koşullu salıverilme sürelerini belirlemektedir.

TCK 48

Müebbet hapis cezası
Madde 48- (1) Müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca devam eder.

Sık Sorulan Sorular

Koşullu salıverilmeden faydalanmaya hak kazanan bir hükümlünün müebbet hapis cezasının tamamını cezaevinde çekmesi gerekmez. Temelde 24 yılı tamamlayarak koşullu salıverilmeden faydalanır. Eğer birden fazla cezası ya da örgütlü bir suç söz konusu ise CGTİK madde 107 uyarınca yatarı artmaktadır.

Müebbet hapis cezası ile diğer cezalar arasında özel ya da genel af anlamında bir fark olmamasına karşın genellikle yasa koyucu, bazı suç tiplerini af kapsamı dışında tutmaktadır. Eşitlik ilkesine aykırı olmamak üzere bazı aflarda müebbet hapis cezasına konu suçların affedilmediği görülebilmektedir. Ancak bununla ilgili kesin bir düzenleme yoktur. Yasa koyucunun tercihidir.

Yazar: Avukat Erdem Akçay