Yeni Evlilerde Boşanma Süreci

Evlenmeyi düzenlediği gibi boşanmayı da 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu düzenlemiştir. Boşanmanın nedene bağlı olması gerekliliğini kabul eden yasaya göre iradenin boşanmaya yönelmiş olması, boşanmayı sağlamaya yetmemektedir. Özel boşanma nedenlerinden ya da genel boşanma nedeninin ispatlanamadığı davadaki boşanma talebi ve dava reddolacaktır. Davada hakim, tarafların kabulleri ile bağlı değildir(TMK 166/3 hariç). Çünkü evlilik birliği kamusal bir niteliğe sahip, devamlılığı amaçlanan bir yapıdır. Bunun kolayca ortadan kalkması tercih edilmemektedir.

Boşanma davalarının uzun sürdüğü bir gerçektir. Peki “3 saat evli kaldırlar” benzeri haberler nasıl mümkün olabilmektedir?

Boşanma davalarını anlaşmalı ve çekişmeli olarak ikiye ayırmak mümkündür. Anlaşmalı boşanmada eşler boşanma ve boşanmanın yan hususları ile ilgili hususlarda anlaşmaya vararak hakimin karşısına çıkmaktadırlar. Anlaşmalı boşanmada hakim, tarafların kabulleri ile bağlıdır. Ancak yasa anlaşmalı boşanmayı her evlilikte mümkün kılmamaktadır. Medeni Kanun anlaşmalı boşanma için evliliğin en az bir yıldır devam ediyor olmasını mecburi saymaktadır. Dolayısıyla yeni evlilerde boşanma süreci anlaşmalı boşanma ile sona eremez. Yani 3 saattir evli olan eşler, anlaşmalı boşanma davası açarak evliliği sonlandırılamazlar. Dava açıldıktan sonra 1 yıllık sürenin tamamlanmasının önemi de bulunmamaktadır. Anlaşmalı olarak boşanılmak isteniyorsa, yeni bir davanın açılması gerekecektir.

“3 saat evli kaldırlar” haberinin anlaşmalı boşanma için geçerli olmadığı ortadadır. Diğer olasılık olan çekişmeli boşanmanın bu hız ile tamamlanması mümkün müdür? Çekişmeli boşanma davası açabilmek için belirlenmiş bir evlilik süresi yoktur. Dolayısıyla evlenme töreninin hemen ardından boşanma davası açılabilir. Boşanma için öncelikle dava açılması, dilekçe safhasının, ön incelemenin, tahkikatın, sözlü yargılamanın, karar aşamasının ve itiraza ilişkin işlemlerin tamamlanması gereklidir. Bunların hepsinin 3 saat içerisinde tamamlanması hukuken olanaklıdır. Zira dava açılır açılmaz cevap dilekçesi verilebilir. Davacı, cevaba cevap vermeyeceğini, davalı da ikinci cevap dilekçesi sunmayacağını belirtebilir(ya da bunları verebilirler). Ön inceleme duruşması hemen yapılabilir ve aynı duruşmada tahkikat, sözlü yargılama ve karar aşamaları tamamlanabilir. Gerekçeli kararın hemen yazılmasının ardından taraflar istinaf kanun yoluna başvurma haklarından feragat ettiklerini belirtirlerse karar kesinleştirilerek dava kapatılabilir.

Hukuken mümkün olan bu durumun uygulamada geçerliliği ise yoktur. Doğru da değildir. Zira, kamusal niteliği bulunan bir kurumun sona erdirilmesi bu kadar hızlı olmamalıdır. Özellikle tahkikat aşamasında delillerin değerlendirilmesine özen gösterilmesi gereklidir. Boşanmada hakimin tarafların ikrarı ile bağlı olmaması da sürenin bu kadar kısa olmasına engeldir.

Yeni evlilerin boşanma sürecini hızlı tamamlayabilmelerinin temel şartı, taleplerin araştırmaya ihtiyaç duyulmayacak nitelikte olması ve boşanma sebebini ispat edecek delillerin ispat gücünün yüksek olmasıdır. Örneğin tazminat talebi bulunan bir yargılama ile tazminat talebi bulunmayan yargılamanın sona erme süreleri farklılık arz edecektir. Aynı şekilde nafaka istenmemesi, varsa çocuğun velayetini bir tarafın istememesi, vb de boşanma davası süresinin kısaltılmasına olanak sağlayacaktır.

Boşanmanın gerçekleşmesinden sonra eşlerin tekrar evlenmelerini engelleyen bir kural bulunmamaktadır. Boşanma kararını alan eşler nikah dairesine gidebilirler. İddet müddetini beklemeleri dahi gerekmez. Ancak boşanmanın fer’ileri ile ilgili hususlarda acele etmemek ve detaylı araştırma yaparak bilgi edinmek, hak kaybına sebep olmamak adına oldukça önemlidir. Zira tutanağa geçecek bir söz ile özellikle maddi konularda zarara uğramak, mevcut hakkı kaybetmek olasıdır.