Ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenler, Türk Ceza Kanunu madde 24 ve devamında düzenlenmiştir. İlgili maddelere göre, suçun unsurları mevcut olsa bile eğer ceza sorumluluğunu ortadan kaldıran bir neden varsa, artık faile ceza verilemeyecektir. Örneğin meşru savunma halinde aslında ceza kanunu uyarınca cezalandırılması gereken bir fiili fail, bilerek ve isteyerek gerçekleştirmiştir. Ancak TCK 25/1’de meşru…
TCK 26/1 Hakkın Kullanılması Türk Ceza Kanunu madde 26/1, hakkını kullanan kimseye ceza verilemeyeceğini belirlemiştir. Dolayısıyla bir hakkın kullanılması sırasında diğer kişilerin hakları zarar görse de kanun, hakkın kullanılmasının korunmasına öncelik tanımıştır. Eylemi hukuka uygun hale getiren hakkın kullanılması kendini çeşitli konularda gösterebilmektedir. Örneğin, terbiye hakkını kullanan ebeveyn, savunma dokunulmazlığı kapsamında hareket eden avukat, spor…
Ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerden olan zorunluluk hali, Türk Ceza Kanunu madde 25/2’de düzenlenmiştir. Meşru savunma ile aynı maddede yer alan zorunluluk hali kişiye, kendisinin ya da başkasının bir tehlike altında bulunması nedeniyle gerçekleştirdiği fiilden dolayı ceza verilmemesini sağlayan düzenlemedir. İnsanın kendini ya da başkasını tehlike altında hissetmesi halinde buna karşı tepki göstermesi doğası gereğidir. Ayrıca…
Fiilin, kanundaki suç tipine uymasına rağmen failin ceza sorumluluğunu kaldıran kurumlardan olan meşru savunma, TCK 25/1’de düzenlenmektedir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunundan önce meşru müdafaa, halk ağzında ise nefsi müdafaa, olarak adlandırılan hukuk terimin yürürlükteki ifade biçimi meşru savunmadır. Zira TCK 25’in başlığında bu ifade geçmektedir. Meşru savunmanın varlık nedeni, bir hakkın saldırıya uğraması halinde…
Türk Ceza Kanununun “Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler” başlıklı ikinci bölümünün ilk maddesini oluşturan TCK 24, “Kanunun hükmü ve amirin emri” başlığını taşımaktadır. Bilindiği üzere bir fiilin suç sayılarak failin cezalandırılabilmesi için, fiilin kanunda suç olarak tanımlanmış olması şarttır. Örneğin insan öldürme diye bir suç tipi ceza kanununda yoksa, insan öldürenler cezalandırılamazlar. Ancak bazı…
TCK 23, suçun manevi unsurlarından olan netice sebebiyle ağırlaşmış suçu düzenlemektedir. Türk Ceza Kanunu madde 23, tek fiille birden fazla haksızlığın ortaya çıkması hallerinden bazıları için özel kural getirmektedir. Bazıları için demek gereklidir çünkü ceza kanunu, tüm olaylar için değil, kısıtlı sayıdaki durumlar için netice sebebiyle ağırlaşmış suç hükmünün uygulanacağını belirlemektedir. TCK 87/4, 97/2, 99/3…
Türk Ceza Kanunu madde 22, suçun manevi unsurlarından olan taksirin ne olduğunu, bilinçsiz ve bilinçli taksiri, taksir halinde cezalandırılmamanın şartlarını ve birlikte taksir halini düzenlemiştir. TCK madde 22/2’e göre taksirle işlenen bir fiilin cezalandırılabilmesi için mutlaka bu fiilin kanunda suç olarak düzenlenmiş olması gereklidir. TCK 22’ye göre taksirden söz edebilmek için: Kişi, objektif esasların gerektirdiği…
TCK madde 21, suçun oluşması için gerekli şartlardan biri olan kastı, kastın temel hali olan doğrudan kastı ve ceza miktarının düşürülmesine neden olan olası kastı düzenlemektedir. Türk Ceza Kanunu madde 21 ilk cümleye göre suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Yani kast, temelde tüm suçların unsurlarından birisidir. Suçu tanımlayan düzenleme kastın aranmadığını açıkça belirtmemişse, taksirle işlenen…
Türk Ceza Kanununun “Ceza Sorumluluğunun Esasları” başlıklı ikinci kısmının ilk maddesi olan TCK 20, ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesini barındırmaktadır. Anayasa madde 38/7’de “Ceza sorumluluğu şahsidir.” şeklinde hayat bulan şahsilik ilkesi tekrara ve açıklanmaya ihtiyaç duyulmuş olmalı ki TCK 20/1’de tekrar edilmekle yetinilmeyip, bir de aynı anlama gelecek ek cümle ile perçinlenmiştir. Şüphesiz gelişmiş ve evrensel…
Yabancı kanunun göz önünde bulundurulması başlıklı TCK 19, Türkiye’nin egemenlik sahası dışında işlendiği halde Türk mahkemesinin yargılama yapması halinde verilecek cezanın sınırını belirlemektedir. TCK madde 19’a göre: Suç, Türkiye’nin egemenlik alanı dışında işlenmiş olmalıdır, Türkiye’de yargılama yapılmalıdır, Türk mahkemesinin vereceği ceza, suçun işlendiği ülke kanununda belirlenmiş cezanın üst sınırından fazla olamaz. Örneğin çevrenin kasten kirletilmesi…